Stefano Bollani

I’ve been a fan of Stefano Bollani for years. A genius Italian pianist! He mixed classical, jazz and improvisation. His playing is free and uninhibited sometimes against the absurd. In the video below two blockbusters mixed together. Mozart’s Rondo Alla Turca (Turkish March) and Tico Tico by the Brazilian composer Zequinha de Abreu. Pay particular attention to the orchestral musicians in the background. They are perplexed!

Carnaval

Drei doag de hennekes de loch in!

Een mooi moment om even stil te staan bij Carnaval opus 9 van Robert Schumann. Een fantastische suite welke een belangrijke plek in de pianoliteratuur heeft. Hij schreef het werk enkele jaren nadat ie een verlamming kreeg aan zijn rechter ringvinger. Kwam door een experiment met een apparaatje om zijn vingers elastischer te krijgen. Zijn carrière als concertpianist was daarom ten einde gekomen. Gelukkig ging hij wel door met componeren. Zijn latere echtgenote Clara Wieck mocht de stukken uitvoeren.

Het werk bestaat uit 21 korte stukken die gemaskerde feestvierders uitbeelden tijdens carnaval. Schumann geeft muzikale uitdrukking aan onder andere zichzelf (Eusebius en Floristan), zijn vriendinnetjes Ernestine en Chiarina (Clara), zijn collega’s Chopin en Paganini en personages uit de Italiaanse Commedia dell’arte (Pierrot en Arlequin). Maskers roepen naast feestelijkheid ook een gevoel van raadselachtigheid, geheimzinnigheid en dubbelzinnigheid op. Een belangrijk thema in die periode.

Bovenaan het werk staat vermeld ‘Scènes Mignonnes Sur Quatre Notes’. Een verwijzing naar de notenreeks Es-C-H-A welke als cryptogrammen (de letters A-S-C-H) in de stukken verwerkt zitten. De oplossingen zijn onder meer zijn eigen naam en de woonplaats van zijn toenmalige verloofde in een soort van codetaal. Ook hier dus volop vermomming en maskerade.

Hij droeg het werk op aan de Poolse violist Karol Lipiński.

Tsjaikovsky

Afgelopen weekend de Méditation gespeeld met een violist uit België. Wat een feest!

Het werk was oorspronkelijk bedoeld als het langzame deel van zijn vioolconcert. Maar hij vond het niet geschikt en legde het terzijde. Korte tijd later begon hij te schrijven aan een meerdelig werk voor viool en piano en hergebruikte de ‘afgedankte’ Méditation. Samen met de twee andere delen ontstond Souvenir d’un lieu cher.

Naar alle waarschijnlijkheid verwijst deze dierbare plek naar het landgoed van Nadezjda von Meck, een stinkend rijke zakenvrouw die goed voor hem zorgde. Het was ooit zijn toevluchtsoord na een periode van twee maanden huwelijk. Hij hield het namelijk niet meer uit met die Antonina.

In ieder geval, wat een prachtig intiem en melodisch stuk.
Luister naar een arrangement van Aleksandr Glazoenov. Toch weer voor viool en orkest!

Rachmaninoff

Twee Hollandse kanjers, Ella van Poucke en Caspar Vos! Zij speelden de sonate voor cello en piano opus 19 in de idyllische kapel van het voormalige seminarie ‘Bovendonk’ in Hoeven. Wat een feest! Beide topmusici speelden de sterren van de hemel. En wat een dijk van werk! Rachmaninoff demonstreert zijn vakmanschap, en laat beide instrumenten schitteren. Alle elementen komen aan bod. Van lyrische melodielijnen tot-en-met virtuoze krachtpatserij. Geschreven na een depressieve periode omdat zijn 1e symfonie niet goed viel bij de recensenten. Wat mij betreft scoort dit werk hoog in het top tien lijstje van meesterwerken in de kamermuziek.

Ik moet vaak denken aan mijn tijd in Maastricht. Je kon de muziekstudenten uit het appartementencomplex waar ik woonde indelen in twee categorieën. Het ene kamp schilderde Rachmaninoff af als de rus van de ‘goedkope’ melodietjes en namen hem nauwelijks serieus. Het andere kamp verafgoodde hem en vond zijn muziek (met name zijn pianocomposities) fantastisch. Soms verlang ik terug naar die heerlijke discussies die we met elkaar hadden.

Rachmaninoff had een trouwe vriend. Zijn viervoeter Levko, een Leonberger. Deze honden kunnen zo’n 80 cm. hoog worden, hebben een zacht karakter, zijn goede speurhonden en moeten regelmatig geborsteld worden.

Joshua Starkman

Dit jaar start ik met een uitermate vrolijk bericht. Ik ben Joshua Starkman op het spoor gekomen. Een gitarist welke actief is op sociale media onder de naam ‘Have a Great Day’. Met zijn aanstekelijke lach (beetje nep, maar daarom nóg leuker) begeleidt ie tal van artiesten. Alle filmpjes zijn superrelaxed en steengoed. Iedere keer als ik hem voorbij zie komen krijg ik een positieve vibe en realiseer ik me wat muziek met een mens kan doen. Hier een song samen met Gabrielle Cavassa, winnares van de Sarah Vaughan International Vocal Competition 2020. Gaat dat luisteren allemaal !!

André Caplet

Vorige week deden we de ‘aftrap’ van een feestje van een internationale vriendenclub in Rotterdam. We speelden onder andere “Viens! Une flûte invisible” voor zang, fluit en piano van André Caplet (1878 – 1925). Een Franse componist en dirigent die enigszins in de schaduw stond van zijn vriend Debussy. Deze laatste schreef in een brief over hem: ‘Wat een kunstenaar die Caplet! Hij weet met klank een atmosfeer te treffen welke geheel passend is bij de tekst van het lied. Ook heeft hij een goed gevoel voor de juiste proporties. Dat is heel zeldzaam.’ Dit lied is op een gedicht van Victor Hugo. Je hoort de onzichtbare fluit die het lied zingt van de herders, de vogels en de liefde.

Viens! – une flûte invisible
Soupire dans les vergers. –
La chanson la plus paisible
Est la chanson des bergers

Le vent ride, sous l’yeuse
Le sombre miroir des eaux. -
La chanson la plus Joyeuse
Est la chanson des oiseaux

Que nul soin ne te tourmente
Aimons-nous! aimons toujours! –
La chanson la plus charmante
Est la chanson des amours

Geneva Lewis

Ik kijk tegenwoordig reels en stories op sociale media. Honderden musici trekken aan je ogen voorbij. Veel namen waar je nog nooit van gehoord hebt. Je luistert wat en ‘swiped’ weer door naar het volgende filmpje. Meestal wordt er goed gespeeld, er loopt aardig wat talent rond. Maar vorige week was het echt raak. Een fragment uit het vioolconcert van Barber gespeeld door Geneva Lewis, 23 jaar oud uit Nieuw-Zeeland. Fenominaal !!! Een mooie jonge dame die helemaal een is met haar instrument. De muziek komt uit haar tenen. Diverse malen heb ik ‘m terug gekeken. Daarna heb ik nog even ‘gegoogled’. Ze speelt op een Joachim-Ma Stradivarius uit 1714. Zo zie je maar, heel soms is er een perfecte match tussen compositie, artiest en instrument. Lang leve het mobieltje.

Nino Rota

De bekendste scene uit ‘La Dolce Vita’ is die waar Anita Ekberg en Marcello Mastroianni elkaar verleiden bij de Trevi fontein in Rome. Op dat moment valt de muziek weg. Geniaal! Wat een gedurfde actie van de componist! Soms kun je schitteren door afwezigheid.

Nino Rota (1911-1974) is bekend om de soundtrack van ‘The Godfather’ en de muziek bij Fellini films. Hij illustreert de Italiaanse sfeer door gebruik te maken van zwoele hammondorgel klanken, gedempte trompetjes, strijkers en quasi-goedkope melodietjes.

Fellini zei over hem: “Hij was iemand die een zeldzame eigenschap had, iemand die tot de wereld van de intuïtie behoorde. Zodra hij arriveerde verdween de stress, alles veranderde in een feestelijke sfeer. Je voelde zijn creativiteit van zo dichtbij dat je er dronken van werd”

Weinig mensen weten dat hij naast filmmuziek ook veel (serieuze) kamer- en symfonische muziek geschreven heeft. Ik kan er inmiddels over meepraten. De afgelopen periode heb ik met twee van mijn muziekmaatjes met veel plezier gestudeerd op zijn trio voor klarinet, cello en piano. Wat een leuk en speels stuk! Mooie melodielijnen afgewisseld door hoempapa passages en mystieke sferen. Een ontdekking!   

Manuel Ponce

Estelle is een Franse meisjesnaam welke is afgeleid van het Latijnse Stella. De Spaanse variant is Estrellita. De betekenis is hetzelfde namelijk “ster”.

In 1923 was de grote violist Jascha Heifetz in Mexico-Stad voor een concert. Hij realiseerde zich dat er geen werk van een Zuid-Amerikaanse componist op het programma stond. Toen hij in een café-restaurant was, hoorde hij een muzikant een populair liedje zingen. “My Little Star” van Manuel Ponce. Hij maakte aantekeningen op zijn servet en componeerde op basis daarvan een arrangement voor viool en piano. “Estrellita” werd later een van zijn favoriete toegiftnummers.

Vandaag klinkt het extra mooi, want onze dochter Estelle is 21 geworden.

Grieg

Over geluk en inspiratie gesproken.

Pas geleden heb ik samen met een violiste de 2e vioolsonate opus 13 gespeeld. Wat een geweldig stuk, en wat heerlijk om aan te werken. Grieg schreef het 3 weken voor zijn huwelijksreis. De opgewektheid en levensvreugde straalt er van af.

Zelf schreef hij erover: ‘Mijn vioolsonates behoren tot mijn beste werken. Stuk voor stuk geven ze een nieuwe periode weer in mijn ontwikkeling. De eerste naïef en rijk aan ideeën, de tweede nationalistisch, de derde met een rijke, wijdere horizon’.

Deze 2e zit vol met avontuurlijke ritmes en gedurfde harmonieën. Vast en zeker geïnspireerd uit elementen van de traditionele Noorse volksmuziek.

Wist je overigens dat ie altijd een klein beeldje van een kikker in zijn broekzak had. Op belangrijke momenten wreef hij erover. Het bracht hem geluk en inspiratie.